روش‌شناسی مدل‌های تحلیل تصمیم‌گیری چند معیاره

در دهه‌های اخیر با دستیابی به تجهیزات محاسباتی و سیستم‌های تصمیم‌گیری توانمند، امکان انتخاب دقیق‌تر گزینه‌ها، تحلیل مشخصه‌های کمی و کیفی موثر و بررسی اثرات متقابل آنها بر هم فراهم شده است. امروزه با شدت گرفتن مباحث مربوط به تصمیم‌گیری‌های چند معیاره و از طرفی دیگر، گرایش روز افزون به سمت علوم میان رشته‌ای و استفاده از نظریات گروه‌ها و تخصص‌های مختلف در حل مسائل پیچیده، لزوم توجه به تکنیک‌های تحلیل تصمیم‌گیری و بهره‌گیری از آنها در حل مسائل پیچیده موجود در زمینه معماری و از جمله مدیریت و هدایت پایدار پروژه‌های مرمتی بناهای تاریخی از اهمیت بالایی برخوردار گردیده و به نظر می‌رسد کلید بسیاری از مشکلات در حل مسائل مربوط به معماری، مرمت و بازبکارگیری مجدد بناهای تاریخی باشد. فرآیند ارزیابی و انتخاب راه‌حل‌ها، روش‌ها و گزینه‌های مناسب در پروژه‌های ساختمانی و معماری، به دلیل دخالت گروه‌های مختلف تصمیم‌گیر و همچنین وجود روابط متقابل میان ساختمان، فناوری و محیط پیرامونیشان (اجتماع، بستر، محیط‌زیست و ...) فرآیندی است پیچیده و نیاز به بررسی نظریات متفاوت و گاهاً متضاد صاحب‌نظران، در نظر گرفتن عوامل معتدد و پیچیده کمی و کیفی و بررسی روابط متقابل میان آنها دارد. لذا، به جهت میان رشته بودن معماری و مرمت بناهای تاریخی، اکثر پروژه‌های مرمت و احیا تحت تأثیر نظریات متخصصین و عوامل کمی و کیفی مختلف قرار دارند، که عموماً این عوامل با یکدیگر در تعارض هستند. اشتباه و عدم دقت در تصمیم‌سازی مستلزم پرداخت هزینه خطا و بعضاً جبران‌ناپذیر است. برای پیشگیری از خطا در تصمیم‌سازی و پرداخت هزینه‌های گزاف آن، نیاز به استفاده از تکنیک‌های قوی در این زمینه می‌باشد. از اینرو، تحقیق حاضر با هدف شناسایی تکنیک‌های مختلف، دسته‌بندی و در نظر گرفتن معیارهای مختلف کمی و کیفی موثر و روش‌شناسی انواع تکنیک‌های تحلیل تصمیم‌گیری چند معیاره به منظور بررسی و مدیریت پایدار پروژه‌های مرمتی و باز بکارگیری سازگار بناهای تاریخی ایران معرفی می‌گردد. در این پژوهش، انواع مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره بررسی گردیده و حوزه کاربرد هر یک مشخص می‌شود. نتایج مورد انتظار از تحقیق حاضر عبارتند از: بررسی ویژگی‌ها و تفاوت‌های میان مشخصه‌های کمی و کیفی، تحلیل انواع محیط‌های تصمیم‌گیری، دسته‌بندی انواع روش‌های تحلیل تصمیم، بر اساس متدولوژی و ویژگی‌های ذاتی هر یک، تعیین حوزه‌های کاربرد آنها و نهایتاً ارائه مدلی به منظور انتخاب تکنیک‌های مناسب‌ در طی فرآیند پروژه‌های تحقیقاتی می‌باشد. در این پژوهش، مدل‌سازی با استفاده از روش‌های ارزیابی تلفیقی معیارهای کمی و کیفی، که خود متکی بر مدل‌ها و تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند معیاره است انجام می‌پذیرد.